Có thể nói, cơ thể con người là một đối xứng kỳ diệu nhưng tất nhiên không ai là hoàn hảo. Bạn sẽ nhận thấy tay phải lớn hơn tay trái hoặc nụ cười của bạn trông bị lệch tâm. Tình trạng cười lệch tâm, răng không đối xứng này còn gọi là răng lệch nhân trung. Vậy nguyên nhân là gì, cách nhận biết ra sao và điều trị như thế nào?
Mục Lục
I. Răng lệch nhân trung là gì? Nhận biết thế nào?
Răng lệch nhân trung còn gọi là sai lệch đường giữa, một tình trạng cực kỳ phổ biến ở người trưởng thành đặc trưng bởi sự bất đối xứng ở điểm trung tâm của một hoặc cả 2 hàm răng.
Để nhận biết mình có lệch đường giữa hay không, bạn hãy nhìn vào gương và vẽ một đường thẳng tưởng tượng xuống giữa khuôn mặt. Đường thẳng này sẽ lần lượt đi qua giữa hai mắt, mũi, giữa hai răng cửa giữa và chính giữa cằm.
Trường hợp nếu đường thẳng không đi qua điểm giữa của hai răng cửa trung tâm thì do răng đã mọc lệch và tình trạng này gọi là răng lệch nhân trung.
Mặt khác, bạn cũng có thể kiểm tra bằng cách chụp một tấm ảnh chính diện gương mặt khi cười. Sau đó, vẽ lên ảnh một đường thẳng chính giữa trán kéo dài qua mũi, đến nhân trung và cằm. Tiếp theo bạn kiểm tra xem đường kẻ này có nằm chính giữa hai răng cửa giữa hàm trên và hàm dưới không. Nếu chúng không trùng nhau hoặc chỉ trùng 1 hàm thì đường giữa đã bị lệch.
II. Nguyên nhân gây nên tình trạng lệch nhân trung
Những nguyên nhân chính của sự sai lệch đường giữa có thể khác nhau từ người này đến người khác. Song phổ biến nhất bao gồm những lý do sau:
1. Thói quen xấu thời thơ ấu
Nếu thói quen mút ngón tay hoặc dùng núm vú giả của trẻ kéo dài có thể gây ra sự dịch chuyển của răng và làm thay đổi đường giữa. Bên cạnh đó, việc nhai không đều theo thời gian cũng có thể gây ra những thay đổi tương tự.
2. Mất răng sữa quá sớm
Răng sữa không chỉ thúc đẩy quá trình ăn uống khỏe mạnh và hỗ trợ con học nói trong những năm tháng đầu đời mà chúng còn giữ chỗ cho răng vĩnh viễn. Nếu răng sữa rụng sớm, cách quá xa thời điểm thay răng sẽ khiến răng vĩnh viễn mọc sai vị trí, đường giữa theo đó cũng bị thay đổi theo.
3. Sự chênh lệch kích thước răng và hàm
Răng quá lớn hoặc quá nhỏ so với hàm đều có thể ảnh hưởng đến khoảng cách và sự thẳng hàng của đường giữa. Nguyên nhân này thường xuất phát từ yếu tố di truyền. Nếu gia đình có ông bà cha mẹ gặp tình trạng chênh lệch về kích thước giữa răng với hàm thì con sinh ra có nguy cơ gặp phải là rất cao.
4. Thiếu răng trưởng thành
Trường hợp thiếu mầm răng vĩnh viễn bẩm sinh, những chiếc răng khác có thể di chuyển đến khoảng trống và gây tình trạng lệch lạc.
Hoặc trường hợp nếu mất răng vĩnh viễn do sâu răng hoặc chấn thương nhưng không sớm trồng lại, các răng kế cận thường có xu hướng nghiêng vào khoảng trống dẫn đến hiện tượng xô lệch nguyên hàm.
5. Bất thường của xương hàm
Trong quá trình phát triển, nếu xương hàm phát triển bất thường, gây ra các vấn đề liên quan đến khớp cắn chéo, khớp cắn hở, khớp cắn ngược hoặc khớp cắn sâu đều có khả năng gây ra tình trạng lệch đường giữa.
6. Niềng răng thất bại
Niềng răng là phương pháp chỉnh nha được nhiều người áp dụng để khắc phục những tình trạng răng lệch lạc, khấp khểnh, hô móm. Nếu chuyên môn và tay nghề bác sĩ không đảm bảo, lên phác đồ điều trị thiếu chính xác, đặt mắc cài sai vị trí, điều chỉnh lực siết răng quá mạnh hoặc thời gian tháo niềng quá sớm đều có khả năng khiến nhân trung bị lệch.
Vì vậy, trước khi niềng răng, việc tìm hiểu và lựa chọn nha khoa thực hiện là vô cùng quan trọng, đảm bảo mang lại kết quả tốt nhất, ngăn ngừa biến chứng có thể xảy ra.
III. Răng bị lệch nhân trung có nguy hiểm không?
Đa phần các ca lệch đường giữa thường liên quan đến yếu tố thẩm mỹ và rất ít gây ra các vấn đề sức khỏe nào. Tuy nhiên, có một số kiểu lệch đường giữa đi kèm với tình trạng răng khấp khểnh và sai khớp cắn có khả năng ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai cũng như sức khỏe răng miệng. Cụ thể:
- Thực phẩm cần được nhai kỹ trước khi đưa xuống dạ dày. Đường giữa đặt sai vị trí có thể ảnh hưởng đến quá trình ăn nhai, tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường tiêu hóa và giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng.
- Các răng có khoảng cách đều, xếp thẳng hàng giúp phân bổ đều áp lực khi cắn và nhai. Nếu các răng mọc không đúng vị trí, việc cắn và nhai sẽ tạo áp lực quá mức lên những phần sai lệch của răng và hàm. Áp lực này có thể dẫn đến tình trạng răng sứt mẻ, nứt gãy.
- Sự sai lệch kéo dài còn ảnh hưởng đến khớp thái dương hàm, gây đau hàm, nhức đầu, cơn đau có thể kéo dài xuống cổ và vai.
- Răng khấp khểnh sai lệch đường giữa làm cho việc vệ sinh răng miệng trở nên khó khăn hơn. Bàn chải và chỉ nha khoa rất khó hoặc không thể tiếp cận ở những vị trí răng chồng chéo lên nhau. Vi khuẩn còn sót lại trong miệng và giữa các răng có thể gây sâu răng, viêm nướu.
IV. Cách điều trị tình trạng răng lệch nhân trung
Hiện nay có rất nhiều phương pháp điều trị phù hợp với tình trạng, mức độ lệch nhân trung cụ thể của mỗi người. Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám kỹ lưỡng, chụp X-quang và lên phác đồ điều trị tương ứng.
1. Bọc răng sứ
Là phương pháp giúp khắc phục tình trạng lệch nhân trung ở mức độ vừa phải. Kỹ thuật này được thực hiện bằng cách mài chỉnh tất cả các mặt của răng sao cho phù hợp rồi cố định mão sứ lên trên cùi răng. Mão sứ này ôm khít nướu, được thiết kế với hình dáng và màu sắc tương tự như răng thật.
Kỹ thuật bọc răng sứ không chỉ khắc phục được tình trạng lệch nhân trung mà còn giúp răng đều đẹp và trắng sáng hơn.
Răng sứ có khả năng chịu lực tốt, giúp bệnh nhân ăn nhai thoải mái và tuổi thọ có thể duy trì trung bình 10 – 15 năm, thậm chí là lâu hơn nếu chăm sóc tốt.
Thời gian bọc răng sứ nhanh chóng, bệnh nhân chỉ mất khoảng 2 – 4 ngày với ít nhất 2 lần hẹn đến nha khoa là hoàn tất quy trình.
2. Mặt dán sứ
Nếu bọc răng sứ cần mài chỉnh toàn bộ mặt răng thì mặt dán sứ chỉ cần mài chỉnh một lớp mỏng mặt ngoài của răng với tỷ lệ khoảng 0.3 – 0.5mm rồi cố định mặt sứ siêu mỏng lên trên, giúp bảo tồn răng thật tối đa.
Mặt dán sứ có độ trong bóng tự nhiên và thiết kế đường vân răng giống hết răng thật, mang lại giá trị thẩm mỹ cao.
Thời gian để hoàn tất quy trình mặt dán sứ cũng chỉ mất khoảng 2 – 4 ngày với ít nhất 2 lần hẹn đến nha khoa.
Mặc dù phương pháp này giúp hạn chế được tình trạng mài răng nhưng so về độ bền chắc lại không bằng bọc răng sứ.
Ngoài ra, mặt dán sứ chỉ có thể áp dụng cho những trường hợp lệch nhân trung ở mức độ nhẹ đến rất nhẹ và điều kiện là các răng sắp xếp đều đặn, thẳng hàng trên cung hàm.
Không áp dụng làm mặt dán sứ cho tình trạng răng bị thiểu sản men răng vì lớp mô bên ngoài không còn đủ nên lực bám của mặt dán sứ thấp, dễ rơi rớt.
3. Niềng răng
Nếu lệch nhân trung kèm theo tình trạng răng khấp khểnh ở mức độ nặng, bệnh nhân được chỉ định khắc phục bằng phương pháp niềng răng.
Bác sĩ sẽ sử dụng khí cụ chỉnh nha chuyên dụng nhằm dịch chuyển, sắp xếp răng về vị trí phù hợp. Thời gian hoàn tất một ca chỉnh nha thường mất khoảng 12 – 36 tháng phụ thuộc vào mức độ phức tạp của hàm răng. Định kỳ từ 3 – 6 tuần, bệnh nhân cần đến nha khoa tái khám kiểm tra răng 1 lần.
Về cơ bản, có 2 phương pháp niềng răng phổ biến là niềng răng mắc cài và niềng răng bằng khay niềng trong suốt. Mỗi phương pháp đều có những ưu điểm riêng và mức chi phí khác nhau, đáp ứng được hầu hết nhu cầu của khách hàng.
4. Phẫu thuật hàm
Trường hợp lệch nhân trung nghiêm trọng, xuất phát từ sự phát triển bất thường của hàm, việc niềng răng rất khó có thể đảm bảo kết quả tối ưu. Những trường hợp này thường được chỉ định phẫu thuật hàm.
Bác sĩ tiến hành cắt nối xương hàm mặt theo tỷ lệ phù hợp, rồi sau đó di chuyển và cố định bằng vít nha khoa. Thời gian cho một ca phẫu thuật hàm sẽ mất khoảng 2 – 6 tiếng mới hoàn tất và sau đó bệnh nhân cần ít nhất 3 – 6 tháng để hồi phục hoàn toàn.
Trong một số trường hợp phức tạp hơn, răng lệch đường giữa do cả răng và xương hàm đều phát triển bất thường, bác sĩ sẽ chỉ định kết hợp niềng răng và phẫu thuật hàm.
Tùy vào từng trường hợp cụ thể mà bác sĩ sẽ xác định nên niềng răng hay phẫu thuật hàm trước nhằm mang lại kết quả tối ưu, rút ngắn thời gian điều trị.
Như vậy, hiểu rõ được nguyên nhân tại sao răng lệch nhân trung sẽ có phương pháp khắc phục và phòng ngừa hợp lý. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào khác, vui lòng liên hệ đến số hotline 0972 411 411 hoặc đến trực tiếp tại Nha khoa Đông Nam để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và tư vấn hoàn toàn miễn phí.