Tụt lợi là một trong những biến chứng phổ biến trong quá trình niềng răng. Biến chứng này không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro khác đối với sức khỏe răng miệng. Vậy nguyên nhân tụt lợi khi niềng răng là gì? Điều trị như thế nào?
Mục Lục
I. Niềng răng có bị tụt lợi không?
Một số nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa tụt lợi và niềng răng, tuy nhiên mức độ tụt nướu hiển thị cực kỳ nhỏ so với bệnh nhân mắc bệnh nướu răng. Cụ thể, bệnh nhân chỉnh nha chỉ bị tụt khoảng 1/2mm trong khi ở những bệnh nhân mắc bệnh nướu răng nhẹ sẽ bị tụt tối thiểu 3mm.
Nướu bị tụt khoảng 1/2mm là con số khá nhỏ, rất khó nhận biệt bằng mắt thường và hầu như không gây bất kỳ ảnh hưởng nào. Mặc dù niềng răng có khả năng gây tụt lợi nhưng đây không phải là nguyên nhân chính mà vệ sinh răng miệng mới là yếu tố lớn nhất dẫn đến tình trạng tụt lợi khi niềng răng.
II. Dấu hiệu nhận biết tụt lợi khi niềng răng
Tụt lợi xảy ra khi mô nướu xung quanh răng bị đẩy lùi về phía chân răng. Lúc này, một trong những dấu hiệu đầu tiên mà bạn cảm nhận được chính là tình trạng ê buốt răng. Cảm giác ê buốt này trở nên đặc biệt khó chịu khi dùng thực phẩm, đồ uống nóng lạnh.
Và khi quan sát ở bên ngoài, bạn có thể nhìn thấy chiếc răng bị tụt nướu dài hơn so với những răng còn lại. Bên cạnh đó, kẽ răng cũng bắt đầu thưa và to dần.
Trong một vài trường hợp nghiêm trọng còn xảy ra tình trạng chảy máu chân răng, nướu sưng phồng màu đỏ thẫm và hơi thở có mùi hôi khó chịu.
III. Nguyên nhân gây tụt lợi khi niềng răng
Như đã đề cập ở phần đầu, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng tụt lợi khi niềng răng là do việc vệ sinh răng miệng không được đảm bảo.
- Đánh răng sai cách, thường xuyên sử dụng bàn chải lông cứng kết hợp chải răng mạnh tay theo chiều ngang trong thời gian dài sẽ gây mòn cổ chân răng và nướu cũng bị tổn thương nghiêm trọng. Việc nướu bị tổn thương trong thời gian dài sẽ xảy ra hiện tượng tụt xuống, làm chân răng dài hơn bình thường.
- Lười chải răng kết hợp với việc không sử dụng chỉ nha khoa, máy tăm nước khiến mảng bám, vụn thức ăn tích tụ trong kẽ răng, mắc cài và đường viền nướu. Sau một thời gian mảng bám cứng lại hình thành cao răng. Đây là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn viêm nướu phát triển. Cao răng tích tụ ngày càng nhiều sẽ đẩy lợi tụt xuống.
Bên cạnh đó, hiện tượng tụt nướu khi niềng răng còn xuất phát từ những nguyên nhân sau:
- Mắc bệnh lý răng miệng: Thời điểm trước và trong quá trình niềng răng nếu bệnh nhân mắc các bệnh lý như viêm nướu, viêm nha chu nhưng không điều trị triệt để sẽ gây ra hiện tượng tụt lợi.
- Lực siết răng không phù hợp: Bản chất của phương pháp niềng răng là kéo răng từ vị trí cũ sang vị trí mới. Điều này nghĩa là chúng sẽ tạo ra áp lực lên xương hàm. Trường hợp bác sĩ điều chỉnh lực siết răng quá mạnh hoặc thời gian giữa những lần siết răng quá ngắn khiến xương hàm chưa kịp tái tạo gây tình trạng tiêu xương hàm kéo theo nướu cũng thoái hóa.
- Chế độ ăn uống không phù hợp: Một chế độ ăn uống thiếu khoa học, không phù hợp như thường xuyên ăn thực phẩm dai cứng, có độ bám dính cao không những khiến mắc cài bị bung tuột mà còn làm tăng nguy cơ răng sứt mẻ, lung lay, tụt lợi.
IV. Biến chứng khi niềng răng bị tụt lợi
Niềng răng bị tụt lợi gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính thẩm mỹ của hàm răng cũng như sức khỏe răng miệng. Cụ thể:
Suy giảm thẩm mỹ nụ cười: Lợi tụt xuống, chân răng lộ ra bên ngoài khiến kích thước răng trông dài hơn đồng thời các kẽ răng cũng to dần làm mất đi vẻ hài hòa, cân xứng. Điều này làm thẩm mỹ nụ cười sụt giảm nghiêm trọng, nhiều người trở nên tự ti khi giao tiếp trước đám đông.
Tăng độ nhạy cảm của răng: Càng về phía chân răng men răng càng mỏng. Khi đó, nướu tụt xuống chân răng không còn lớp bảo vệ sẽ trở nên nhạy cảm hơn. Đặc biệt, khi ăn thực phẩm chua hoặc những món ăn quá nóng, quá lạnh sẽ có hiện tượng ê buốt, khó chịu. Tình trạng này kéo dài còn dẫn đến hiện tượng mòn men răng, răng yếu hơn so với bình thường.
Răng gãy rụng: Niềng răng tụt lợi kèm theo hiện tượng tiêu xương sẽ dễ khiến răng bị lung lay và tăng nguy cơ mất sớm do không còn lực nâng đỡ.
V. Cách khắc phục khi niềng răng bị tụt lợi
Tùy thuộc vào mức độ tụt lợi mà bác sĩ sẽ có những chỉ định điều trị phù hợp nhằm mang lại kết quả tốt nhất.
1. Trong trường hợp nhẹ
Nếu mức độ nướu bị tuột nhẹ, không gây ảnh hưởng nhiều, bác sĩ sẽ hướng dẫn bệnh nhân cách vệ sinh răng miệng sao cho đúng cũng như tư vấn một số loại kem đánh răng chuyên biệt dành cho răng nhạy cảm nhằm giảm thiểu tình trạng răng ê buốt.
Mặt khác, nếu bệnh nhân có vôi răng, bác sĩ sẽ dùng dụng cụ cạo vôi răng chuyên dụng để làm sạch, loại bỏ môi trường trú ngụ của vi khuẩn.
Trong trường hợp cổ răng bị mòn, kỹ thuật trám răng sẽ được chỉ định. Bác sĩ sử dụng vật liệu composite trám bít vào vị mòn cổ. Cách này không những chấm dứt cơn ê buốt răng mà còn ngăn tình trạng mòn cổ chân răng tiến triển nặng hơn.
2. Trong trường hợp nặng
Khi niềng răng bị tụt lợi ở mức độ nặng, răng dài ra có thể nhìn rõ bằng mắt thường thì biện pháp khắc phục hiệu quả nhất là phẫu thuật ghép mô nướu.
Ở kỹ thuật này, bác sĩ sẽ sử dụng vạt niêm mạc ở vùng kế cận phủ lên vị trí chân răng bị tụt lợi. Phẫu thuật ghép mô nướu cần ít nhất khoảng 6 tuần đến 1 năm để vết thương khôi phục hoàn toàn, mô lợi liên kết với nhau thành một khối liền mạch.
VI. Biện pháp ngăn ngừa tụt lợi khi niềng răng
Tình trạng tụt lợi khi niềng răng có thể ngăn ngừa bằng những biện pháp sau:
1. Chú ý vệ sinh răng miệng
Với những bạn niềng răng bằng mắc cài, việc vệ sinh sẽ khó khăn và mất nhiều thời gian hơn, đòi hỏi sự kiên nhẫn và khéo léo.
Đảm bảo chải răng ít nhất 2 lần/ngày vào buổi tối trước khi đi ngủ và buổi sáng sau khi thức dậy. Hoặc chải răng sau những bữa ăn chính khoảng 30 phút.
Dùng bàn chải lông mềm kết hợp với bàn chải kẽ để loại bỏ sạch sẽ mảng bám, vụn thức ăn thừa tồn đọng trên mắc cài, kẽ răng.
Sử dụng chỉ nha khoa ít nhất 1 lần/ngày giúp hạn chế tình trạng sâu kẽ răng và giảm thiểu mảng bám hình thành.
Súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch nước súc miệng chuyên dụng loại bỏ vi khuẩn gây viêm nhiễm, ngăn ngừa tình trạng hôi miệng.
2. Xây dựng thực đơn ăn uống khoa học
Thức ăn mềm luôn là lựa chọn tuyệt vời cho người niềng răng, nhất là những ngày đầu vừa mới siết răng. Chúng không cần mất nhiều sức nhai, giảm thiểu áp lực lên răng.
Tăng cường bổ sung những thực phẩm giàu vitamin, canxi, khoáng chất có trong thịt, cá, trứng, sữa, các loại rau xanh, trái cây tươi. Tuy nhiên cần tôn trọng nguyên tắc cắt nhỏ hoặc chế biến mềm.
Hạn chế thức ăn, đồ uống nhiều đường hoặc có ga. Bởi vì quá nhiều đường và axit sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển gây sâu răng, viêm nướu.
Tránh những thực phẩm cứng, có độ bám dính cao như đá lạnh, kẹo cao su, các loại hạt,… chúng làm tăng nguy cơ bung tuột mắc cài và tồi tệ hơn là hỏng răng.
Tuyệt đối không sử dụng răng làm công cụ xé túi, cạy mở nắp chai, cắn bút hoặc cắn móng tay,…
3. Tuân thủ lịch khám răng
Bạn cần nghiêm túc thực hiện lịch tái khám siết răng định kỳ. Nếu có những dấu hiệu bất thường nào hãy chia sẻ rõ ràng với bác sĩ điều trị.
Hiểu rõ được nguyên nhân tụt lợi khi niềng răng sẽ có biện pháp điều trị và phòng ngừa hợp lý. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào khác, vui lòng liên hệ đến số hotline 0972 411 411 hoặc đến trực tiếp tại Nha khoa Đông Nam để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và tư vấn hoàn toàn miễn phí.
1. Là phòng khám chuyên khoa Răng Hàm Mặt được Sở Y Tế TPHCM cấp giấy phép hoạt động.
➣ Giấy phép số: 03708/SYT-GPHĐ tại 411 Nguyễn Kiệm, Phường 9, Quận Phú Nhuận, TPHCM
➣ Giấy phép số: 01672/HCM-GPHĐ tại 614-616 Lê Hồng Phong, Phường 10, Quận 10, TPHCM
2. Các chứng nhận đạt được:
- Năm 2015: Chứng nhận Dịch Vụ Tốt Nhất
- Năm 2016: Chứng Nhận Dịch Vụ Hoàn Hảo
- Năm 2019: Chứng Nhận TOP 10 Thương Hiệu Tin Cậy, Sản Phẩm Chất Lượng, Dịch Vụ Tận Tâm.
3. Không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ và tự hào trở thành nha khoa được hơn 8000 khách hàng lựa chọn mỗi năm.
4. Chi phí hợp lý so với dịch vụ mà chúng tôi mang lại chính là ưu thế khi khách hàng đến nha khoa.
