Phân tích toàn diện về Hydroxyapatite (HAp): Công nghệ nền tảng cho sự hòa hợp hoàn hảo của Implant nha khoa

Trong lĩnh vực cấy ghép y khoa và nha khoa, mục tiêu cuối cùng là tạo ra một khí cụ thay thế không chỉ bền chắc mà còn là một cấu trúc có khả năng “giao tiếp” sinh học với cơ thể. Và đây chính là thời điểm Hydroxyapatite (HAp) bước vào vai trò chủ đạo. Với cấu trúc tương đồng với thành phần khoáng trong xương tự nhiên, HAp trở thành chiếc cầu nối lý tưởng giữa công nghệ cấy ghép hiện đại và sinh học cơ thể người, giúp biến trụ Implant từ một vật thể lạ trở thành một phần tích cực trong quá trình phục hồi và tích hợp xương.

I. Hiểu về Hydroxyapatite (HAp) – Nền tảng khoa học

Để hiểu được giá trị của lớp phủ HAp, trước hết cần nắm vững về bản chất khoa học của vật liệu nền tảng này.

1. Hydroxyapatite là gì? Vật liệu quen thuộc trong cơ thể

Hydroxyapatite (công thức hóa học Ca₁₀(PO₄)₆(OH)₂) là phiên bản khoáng chất mà chính tự nhiên đã sử dụng để xây dựng những bộ phận cứng chắc nhất trong cơ thể chúng ta.

Về bản chất, HAp là một dạng canxi photphat. Điều đặc biệt là nó chính là thành phần khoáng chất chủ yếu tạo nên xương (chiếm khoảng 70% trọng lượng) và men răng (chiếm tới 97%).

Chính nhờ sự tương đồng sinh học vượt trội này, HAp không chỉ “thân thiện” mà còn có khả năng kích hoạt nhiều cơ chế tích hợp sinh học, điều mà các vật liệu nhân tạo thông thường không thể có được.

2. HAp tổng hợp: Lựa chọn tối ưu cho ứng dụng Y tế kỹ thuật cao

Dù có thể chiết xuất từ tự nhiên, nhưng HAp tổng hợp trong phòng thí nghiệm mới là lựa chọn chuẩn mực cho các ứng dụng y học hiện đại, đặc biệt trong phủ Implant. Lý do bao gồm:

• Kiểm soát chất lượng tuyệt đối: Quy trình sản xuất trong phòng thí nghiệm cho phép kiểm soát chặt chẽ các thuộc tính quan trọng như độ tinh khiết, kích thước hạt, hình thái học, độ xốp và độ kết tinh (Crystallinity)⁽¹²⁾.
• Đảm bảo tính đồng nhất cao: HAp tổng hợp cung cấp một cấu trúc hóa học có thể tái lập và dự đoán được, đảm bảo tính đồng nhất và hiệu suất ổn định giữa các lô sản phẩm.
• Tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế: Quy trình sản xuất HAp tổng hợp cho ứng dụng y tế phải tuân thủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt nhất như GMP (Good Manufacturing Practices), ISO 13485:2016, và được các cơ quan quản lý như FDA công nhận. Vật liệu thành phẩm phải đạt các tiêu chuẩn về hóa học như ASTM F1185, đảm bảo độ tinh khiết tối thiểu (≥96% HAp).

3. Các đặc tính sinh học cốt lõi

HAp được xem là vật liệu vàng trong y sinh nhờ vào sự kết hợp của các khả năng độc đáo sau:

• Tương thích sinh học (Biocompatibility)⁽²⁾: Do có cấu trúc gần như y hệt xương và răng tự nhiên, HAp không bị cơ thể xem là “kẻ xâm nhập”. Cơ thể “nhận diện” HAp như một phần của chính mình, hoàn toàn không gây viêm hay phản ứng miễn dịch.
• Hoạt tính sinh học (Bioactivity)⁽³⁾: Đây là đặc tính nổi bật nhất. HAp không “ngồi yên” một cách thụ động mà chủ động tạo ra các liên kết hóa học trực tiếp với mô xương xung quanh. Bề mặt của nó có khả năng hấp phụ các protein quan trọng, tạo thành một giao diện (Interface)⁽¹¹⁾ lý tưởng để các tế bào xương bám dính.
• Dẫn xương (Osteoconductivity)⁽⁴⁾: HAp hoạt động như một “giàn giáo sinh học” (Scaffold)⁽¹⁰⁾. Nó tạo ra một bề mặt vi mô lý tưởng, khuyến khích các tế bào tạo xương (Osteoblasts)⁽⁶⁾ di chuyển đến, bám vào, tăng sinh và biệt hóa để hình thành nên cấu trúc xương mới trực tiếp trên bề mặt Implant.

II. Sự kết hợp hoàn hảo: Lớp phủ HAp trên Implant Titan

Giải pháp phủ HAp lên Implant Titan (Titanium)⁽⁵⁾ là một chiến lược kỹ thuật thông minh, tận dụng ưu điểm của cả hai vật liệu.

1. Hạn chế của Titan và vai trò của lớp phủ HAp

Implant Titan rất phổ biến vì độ bền cơ học vượt trội và khả năng tương thích sinh học cao. Tuy nhiên, nó là một vật liệu trơ sinh học (bio-inert), nghĩa là nó chỉ tồn tại một cách thân thiện chứ không chủ động tham gia vào quá trình tái tạo xương. Lớp phủ HAp chính là cầu nối để khắc phục nhược điểm này, biến bề mặt Implant từ thụ động thành hoạt động sinh học.

2. Khắc phục điểm yếu cơ học của HAp

Bản thân HAp nguyên khối khá giòn và chịu lực kém. Tuy nhiên, hạn chế này được khắc phục một cách hoàn hảo khi nó chỉ được sử dụng làm một lớp phủ siêu mỏng (vài chục micromet) trên lõi kim loại Titan siêu bền. Trong hệ thống composite này, Titan chịu toàn bộ tải trọng cơ học, trong khi HAp chịu trách nhiệm về mặt sinh học, từ đó tạo nên một hệ cấy ghép “lý tưởng kép”.

III. Quy trình phủ MATRIX HA® – Phân tích kỹ thuật chuyên sâu

Để tạo ra một lớp phủ chất lượng cao, các quy trình sản xuất hiện đại như MATRIX HA® được kiểm soát cực kỳ nghiêm ngặt qua từng công đoạn.

Bước 1: Chuẩn bị bề mặt tiên tiến tạo điều kiện bám dính tối ưu

Trước khi phủ, bề mặt Titan phải được chuẩn bị để tạo độ nhám và tăng khả năng bám dính. Thay vì dùng phương pháp phun cát thông thường có thể để lại cặn bẩn, công nghệ tiên tiến sử dụng vật liệu mài mòn apatitic MCD® độc quyền. Đây là chất mài mòn sinh học, có khả năng tự tiêu biến, giúp tạo ra bề mặt có độ nhám được kiểm soát chính xác mà gần như không có cặn sau quá trình thụ động hóa (passivation) theo tiêu chuẩn ASTM F86.

Bước 2: Công nghệ phun Plasma khí quyển (APS)⁽⁹⁾ chính xác cao

Lớp phủ HAp được áp dụng bằng hệ thống phun plasma khí quyển (Atmospheric Plasma Spraying – APS).

• Cơ chế: Dòng khí plasma nhiệt độ cực cao làm nóng chảy các hạt bột HAp và bắn chúng lên bề mặt Implant với tốc độ lớn, tạo ra một lớp phủ bám dính chặt chẽ.
• Điều khiển bằng Robot: Quá trình này được điều khiển bởi robot công nghiệp ABB 6 trục và bàn xoay đa trục, cho phép kiểm soát tuyệt đối chính xác độ dày, độ đồng đều và kiểu phun trên mọi bề mặt phức tạp, kể cả các đường ren của Implant. Điều này đảm bảo tính nhất quán và khả năng tái lập giữa các sản phẩm.

Bước 3: Tiêu chuẩn kỹ thuật và kiểm soát chất lượng lớp phủ

Lớp phủ thành phẩm phải vượt qua hàng loạt các bài kiểm tra chất lượng nghiêm ngặt:

• Ngoại hình & hình thái: Phải đồng nhất, màu trắng, không có khuyết tật (vết nứt, bong tróc) khi quan sát dưới độ phóng đại 10X.
• Độ dày lớp phủ: Có thể tùy chỉnh chính xác theo yêu cầu lâm sàng như mỏng (5-15 μm), danh nghĩa (20-40 μm), đến dày (35-70 μm).
• Thành phần & độ kết tinh: Phân tích bằng nhiễu xạ tia X (theo ASTM F2024) phải xác nhận lớp phủ đạt tối thiểu 90% HAp và độ kết tinh (Crystallinity)⁽¹²⁾ vượt quá 62% theo hướng dẫn của FDA. Độ kết tinh cao đảm bảo lớp phủ ổn định và có tốc độ tiêu biến chậm, đồng bộ với quá trình hình thành xương.
• Độ bền cơ học: Lớp phủ phải vượt qua các thử nghiệm về độ bền kéo (ASTM F1147) và độ bền cắt (ASTM F1044) ở độ dày tối đa, chứng tỏ một biên độ an toàn vượt trội, chống lại nguy cơ bong tróc trong quá trình sử dụng.

IV. Tác động sinh học của HAp đến quá trình lành thương

Lớp phủ HAp tích cực tham gia và thúc đẩy quá trình lành thương ở cấp độ tế bào:

• Thúc đẩy tích hợp xương (Osseointegration)⁽⁷⁾: Đây là tác động quan trọng nhất. Các nghiên cứu về Hap đã chỉ ra, sau 3 tháng Implant phủ HAp có thể đạt tỷ lệ tiếp xúc giữa xương và Implant (Bone-to-Implant Contact – BIC) lên tới 75.9%, trong khi Implant Titan thông thường chỉ là 45.7%.

• Ngăn chặn sự hình thành mô sợi: Thay vì cơ thể hình thành một lớp mô sợi ngăn cách (dấu hiệu của sự đào thải vật lạ), HAp giúp xương liên kết trực tiếp với Implant. Điều này đảm bảo sự ổn định lâu dài và tránh tình trạng Implant bị lung lay theo thời gian.
• Cung cấp “vật liệu xây dựng”: Khi tiếp xúc với môi trường cơ thể, lớp phủ HAp sẽ giải phóng từ từ các ion canxi và photphat. Các ion này chính là những “viên gạch” cần thiết để các tế bào tạo xương sử dụng và xây dựng nên cấu trúc xương mới vững chắc quanh Implant.
• Giảm nguy cơ viêm quanh Implant (Peri-implantitis)⁽⁸⁾: Bằng cách thúc đẩy sự lành thương nhanh chóng của mô mềm và mô cứng, đồng thời tạo ra một hàng rào sinh học vững chắc, HAp góp phần quan trọng vào việc duy trì sức khỏe của nướu và xương xung quanh Implant, hạn chế sự hình thành màng sinh học (Biofilm) của vi khuẩn.

V. Ứng dụng toàn diện trong y khoa và nha khoa

Công nghệ phủ HAp không chỉ giới hạn trong cấy ghép nha khoa mà còn được ứng dụng rộng rãi:

• Trong nha khoa: Ngoài trụ Implant nha khoa, HAp còn được dùng làm vật liệu ghép xương, tăng cường xương hàm và thậm chí trong các sản phẩm chăm sóc răng miệng (dạng nano) để tái khoáng hóa (Remineralization) men răng và giảm ê buốt.
• Trong chấn thương chỉnh hình: Công nghệ này được áp dụng cho nhiều thiết bị chịu tải cao như: Thân xương đùi (Femoral Stems) và chỏm xương chậu (Acetabular Cups) trong thay khớp háng; vít cột sống (Pedicle Screws); vít khớp cùng chậu SI và các thiết bị cố định cột sống khác.

VI. So sánh ưu điểm vượt trội so với công nghệ bề mặt khác

Để thấy rõ giá trị của lớp phủ HAp, chúng ta có thể so sánh nó với công nghệ xử lý bề mặt phổ biến khác là SLA (thổi cát hạt lớn và ăn mòn bằng axit).

Trong khi công nghệ SLA là một bước tiến lớn trong việc tạo ra độ nhám bề mặt để tăng cường ổn định cơ học, thì công nghệ phủ HAp đại diện cho một bước tiến hóa tiếp theo. Nó không chỉ thay đổi cấu trúc vật lý mà còn thay đổi bản chất tương tác sinh học của Implant, mang lại lợi ích lâm sàng rõ rệt.

Việc ứng dụng lớp phủ Hydroxyapatite lên Implant Titan là một thành tựu kết tinh từ sự thấu hiểu sâu sắc về khoa học vật liệu, kỹ thuật sản xuất chính xác và y học tái tạo. Công nghệ này đã biến một trụ kim loại mạnh mẽ nhưng “cô độc” trở thành một đối tác thân thiện và tích cực, có khả năng hòa nhập làm một với cơ thể. Đây là một bước tiến vượt bậc, không chỉ giúp nâng cao tỷ lệ thành công và sự bền vững, mà còn rút ngắn thời gian điều trị và tăng cường sự an toàn cho bệnh nhân trong các quy trình cấy ghép hiện đại.

Chú giải thuật ngữ

1. Hydroxyapatite (HAp): Một dạng khoáng chất canxi photphat có công thức Ca₁₀(PO₄)₆(OH)₂, là thành phần cấu tạo chính của xương và men răng tự nhiên trong cơ thể người.
2. Tương thích sinh học (Biocompatibility): Khả năng của một vật liệu khi được đưa vào cơ thể mà không gây ra các phản ứng có hại tại chỗ hoặc toàn thân, chẳng hạn như viêm nhiễm, dị ứng hay đào thải miễn dịch.
3. Hoạt tính sinh học (Bioactivity): Đặc tính của một vật liệu không chỉ tương thích mà còn chủ động tương tác với các mô sống xung quanh nó, điển hình là khả năng tạo ra một liên kết hóa học trực tiếp với xương.
4. Dẫn xương (Osteoconductivity): Khả năng của một vật liệu hoạt động như một khung nền (giàn giáo) thụ động, tạo điều kiện thuận lợi và dẫn đường cho các tế bào tạo xương hiện có di chuyển đến, bám dính và hình thành xương mới trên bề mặt của nó.
5. Titan (Titanium): Một kim loại có đặc tính bền, nhẹ, chống ăn mòn và tương thích sinh học cao, được sử dụng rộng rãi để chế tạo các thiết bị cấy ghép y tế, đặc biệt là implant nha khoa và khớp nhân tạo.
6. Tế bào tạo xương (Osteoblasts): Các tế bào chuyên biệt trong cơ thể chịu trách nhiệm tổng hợp và khoáng hóa chất nền của xương, đóng vai trò chính trong việc hình thành và sửa chữa xương.
7. Tích hợp xương (Osseointegration): Quá trình hình thành một liên kết cấu trúc và chức năng trực tiếp giữa bề mặt của một vật liệu cấy ghép chịu lực và mô xương sống xung quanh, không có lớp mô mềm xen kẽ.
8. Viêm quanh implant (Peri-implantitis): Một tình trạng bệnh lý đặc trưng bởi phản ứng viêm ở các mô xung quanh implant nha khoa, dẫn đến sự mất mát dần dần của xương nâng đỡ và có thể gây thất bại implant.
9. Phun plasma khí quyển (Atmospheric Plasma Spraying – APS): Một kỹ thuật phủ bề mặt sử dụng dòng plasma nhiệt độ cao để làm nóng chảy và phun vật liệu (dưới dạng bột) lên một bề mặt nền, tạo ra một lớp phủ dày đặc và bám dính tốt.
10. Giàn giáo (Scaffold): Trong kỹ thuật mô, đây là một cấu trúc nhân tạo có độ xốp, được thiết kế để nâng đỡ và dẫn đường cho các tế bào phát triển và hình thành nên một mô mới có chức năng.
11. Giao diện (Interface): Vùng bề mặt nơi hai vật thể hoặc hai pha khác nhau tiếp xúc với nhau. Trong cấy ghép, đây là bề mặt tiếp xúc quan trọng giữa implant và mô cơ thể.
12. Độ kết tinh (Crystallinity): Một thước đo mức độ trật tự cấu trúc trong một vật liệu rắn. Trong HAp, độ kết tinh cao hơn thường tương ứng với độ ổn định hóa học cao hơn và tốc độ hòa tan trong cơ thể chậm hơn.

### Nguồn trích dẫn

Osteoconductive and Osteoinductive Surface Modifications of Biomaterials for Bone Regeneration: A Concise Review – MDPI, https://www.mdpi.com/2079-6412/10/10/971

Differences in Titanium, Zirconia, Titanium-Zirconium Implants Treatment Outcomes: a Systematic Literature Review, https://www.crd.york.ac.uk/PROSPEROFILES/424785_PROTOCOL_20230815.pdf

Advances in surfaces and osseointegration in implantology. Biomimetic surfaces – PMC, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4464919/

Systematic Review on Hydroxyapatite and Chitosan Combination-coated Titanium Implants on Osseointegration – World Journal of Dentistry, https://www.wjoud.com/abstractArticleContentBrowse/WJOUD/35344/JPJ/fullText

Plasma-Sprayed Hydroxyapatite Coatings and Their Biological Properties – MDPI, https://www.mdpi.com/2079-6412/12/9/1317

Early Bone Healing on Hydroxyapatite-Coated and Chemically-Modified Hydrophilic Implant Surfaces in an Ovine Model, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8430562/

A short review: hydroxyapatite coatings for metallic implants – Taylor & Francis Online, https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/25787616.2023.2202002

Influence of Calcium Supplements for the Biomimetic Apatite Formation on Titanium Implants-An in vitro study, https://iijls.com/currentissue/Influence_Calcium_Supplements_Biomimetic_Apatite_Formation_Titanium_Implants.pdf

HIMED — Hydroxyapatite Coatings, https://www.himed.com/hydroxyapatite-coatings

HIMED — Hydroxyapatite, https://www.himed.com/hydroxyapatite

Hydroxyapatite and Their Use As Coatings in Dental Implants: A Review – ResearchGate, https://www.researchgate.net/publication/12119343_Hydroxyapatite_and_Their_Use_As_Coatings_in_Dental_Implants_A_Review

Effect of commercially pure titanium implant coated with calcium …, https://medandlife.org/wp-content/uploads/11.-jml-2022-0049.pdf

Hydroxyapatite coating techniques for Titanium Dental Implants — an overview – Qeios, https://www.qeios.com/read/2E6UHN

Table of Contents – Indian Journal of Dental Sciences, https://archieve.ijds.in/functions.php?fuse=23&SrNo=24&CurrentIssue=No&IssueVol=Vol.%206&IssueNumber=Issue%201&ArticleID=623

A systematic review on the effect of inorganic surface coatings in …, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9292919/

Efficacy of nano-hydroxyapatite coating on osseointegration of early loaded dental implants, https://www.researchgate.net/publication/359557285_Efficacy_of_nano-hydroxyapatite_coating_on_osseointegration_of_early_loaded_dental_implants

Functionalization of zirconia ceramic with fibronectin proteins enhanced bioactivity and osteogenic response of osteoblast-like cells – Frontiers, https://www.frontiersin.org/journals/bioengineering-and-biotechnology/articles/10.3389/fbioe.2023.1159639/full

The effect of nano hydroxyapatite coating implant surfaces on gene expression and osseointegration – PubMed, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37992148/

Signaling Pathway and Transcriptional Regulation in Osteoblasts …, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8308723/

Mechanical Strain Regulates Osteoblast Proliferation through Integrin-Mediated ERK Activation | PLOS One – Research journals, https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0035709

Focal adhesion kinase signaling pathways regulate the osteogenic differentiation of human mesenchymal stem cells – PubMed Central, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC1780174/

The effect of nano hydroxyapatite coating implant surfaces on gene expression and osseointegration – PMC, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11175578/

Hydroxyapatite-Coated Oral Implants: A Systematic Review and …, https://www.researchgate.net/publication/232233604_Hydroxyapatite-Coated_Oral_Implants_A_Systematic_Review_and_Meta-Analysis

Effect of Hydroxyapatite Coating Crystallinity on Dissolution and Osseointegration in Vivo, https://www.aminer.cn/pub/5488f68245ce471f9098a958/effect-of-hydroxyapatite-coating-crystallinity-on-dissolution-and-osseointegration-in-vivo

Effect of plasma-sprayed hydroxyapatite coating on the …, https://www.periodicos.capes.gov.br/index.php/acervo/buscador.html?task=detalhes&id=W2187920471

Histopathological Morphometric Evaluation of 2 Different Hydroxyapatite- Bone Derivatives in Sinus Augmentation Procedures – Impladent LTD, http://www.impladentltd.com/v/vspfiles/assets/images/company/artzi%20jop.2001.72.7.911.pdf

Nanosized Hydroxyapatite Coating on PEEK Implants Enhances …, https://www.mdpi.com/1996-1944/8/7/3815

Histology of the control group. (a) Histological image of a control… | Download Scientific Diagram – ResearchGate, https://www.researchgate.net/figure/Histology-of-the-control-group-a-Histological-image-of-a-control-implant-bone_fig2_317252123

Histologic Evaluation of Hydroxyapatite-Coated Root-Form Implants Retrieved after 7 Years in Function: A Case Report – Experts@Minnesota, https://experts.umn.edu/en/publications/histologic-evaluation-of-hydroxyapatite-coated-root-form-implants

In vivo osseointegration evaluation of implants coated with nanostructured hydroxyapatite in low density bone | PLOS One – Research journals, https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0282067

Phase stability and biological property evaluation of plasma sprayed hydroxyapatite coatings for orthopedic and dental applications – PMC, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4396803/

How Is Hydroxyapatite Used In Implants? – Chemistry For Everyone – YouTube, https://www.youtube.com/watch?v=73iqrYgsO-4

Contrasting In Vitro Apatite Growth from Bioactive Glass Surfaces with that of Spontaneous Precipitation – MDPI, https://www.mdpi.com/1996-1944/11/9/1690

In vitro changes of hydroxyapatite coatings – PubMed, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9337018/

Surface characteristics and dissolution behavior of plasma-sprayed hydroxyapatite coating, https://documentsdelivered.com/source/018/893/018893629.php

Monitoring of the dissolution/precipitation behavior of bioglass with simulated body fluid buffered by HEPES – RSC Publishing, https://pubs.rsc.org/en/content/articlehtml/2025/ma/d4ma00752b

Dissolution Behavior of Hydrothermally Treated Hydroxyapatite–Titanium Nitride Films Coated on PEEK: In Vitro Study – PMC, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9326606/

Structural Changes of Hydroxylapatite during Plasma Spraying: Raman and NMR Spectroscopy Results – MDPI, https://www.mdpi.com/2079-6412/11/8/987

Comparison of in vivo dissolution processes in hydroxyapatite and silicon-substituted hydroxyapatite bioceramics – London Centre for Nanotechnology |, https://www.london-nano.com/sites/default/files/uploads/AlexandraPorter_Biomaterials_2003.pdf

In vivo evaluation of hydroxyapatite coatings of different crystallinities – PubMed, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16274146/

Efficient Bioactive Surface Coatings with Calcium Minerals: Step …, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11274778/

Biomimetic Hydroxyapatite Coating on Metal Implants, https://research.utwente.nl/en/publications/biomimetic-hydroxyapatite-coating-on-metal-implants

Advances in Biomimetic Apatite Coating on Metal Implants – ResearchGate, https://www.researchgate.net/publication/221912470_Advances_in_Biomimetic_Apatite_Coating_on_Metal_Implants

How Hydroxyapatite Mimics Natural Bone Structure in Advanced Prosthetics, https://eureka.patsnap.com/report-how-hydroxyapatite-mimics-natural-bone-structure-in-advanced-prosthetics

Induction Plasma Sprayed Nano Hydroxyapatite Coatings on …, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3086534/

Dental Implant Nano-Engineering: Advances, Limitations and Future Directions – MDPI, https://www.mdpi.com/2079-4991/11/10/2489

Plasma Spray vs. Electrochemical Deposition: Toward a Better Osteogenic Effect of Hydroxyapatite Coatings on 3D-Printed Titanium Scaffolds – Frontiers, https://www.frontiersin.org/journals/bioengineering-and-biotechnology/articles/10.3389/fbioe.2021.705774/full

Review of: “Hydroxyapatite coating techniques for Titanium Dental Implants — an overview” – Qeios, https://www.qeios.com/read/WA9VD7

Advances of Hydroxyapatite Nanoparticles in Dental Implant Applications – PMC, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC12142779/

Defense Technical Information Center Compilation Part Notice – CiteSeerX, https://citeseerx.ist.psu.edu/document?repid=rep1&type=pdf&doi=d8a41a4f3ad51680beeb121e807984bd0d8e3caa

(PDF) Hydroxyapatite and nanocomposite implant coatings – ResearchGate, https://www.researchgate.net/publication/343186918_Hydroxyapatite_and_nanocomposite_implant_coatings

Dental Applications of Systems Based on Hydroxyapatite … – MDPI, https://www.mdpi.com/2073-4352/11/6/674

Hydroxyapatite Surface Coating Titanium Peek Orthopedic Dental Implants – Promimic, https://promimic.com/products-and-technology/

The effect on bone growth enhancement of implant coatings with hydroxyapatite and collagen deposited electrochemically and by plasma spray – PMC – PubMed Central, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3689550/

Long-termsurvivability of hydroxyapatite-coated implants: A meta-analysis | Request PDF, https://www.researchgate.net/publication/229727674_Long-termsurvivability_of_hydroxyapatite-coated_implants_A_meta-analysis

Hydroxyapatite-coated oral implants: a systematic review and meta-analysis – PubMed, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23057025/

Hydroxyapatite coatings versus osseointegration in dental implants …, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37845113/

Antimicrobial Efficacy of Nano-Hydroxyapatite-Coated Implants Against Peri-Implantitis-Associated Bacteria – ResearchGate, https://www.researchgate.net/publication/393689439_Antimicrobial_Efficacy_of_Nano-Hydroxyapatite-Coated_Implants_Against_Peri-Implantitis-Associated_Bacteria

Antibacterial Properties of PMMA/ZnO(NanoAg) Coatings for Dental Implant Abutments, https://www.mdpi.com/1996-1944/18/2/382

Hydroxyapatite and Their Use As Coatings in Dental Implants: A Review, https://www.dl.begellhouse.com/ru/journals/4b27cbfc562e21b8,6d70a7ee474d80ca,2858999d55818c0e.html

Effectiveness of Nano-hydroxyapatite-coated Implants against Peri …, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC12244959/

Antimicrobial Efficacy of Nano-Hydroxyapatite-Coated Implants Against Peri-Implantitis-Associated Bacteria – PMC – PubMed Central, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC12244577/

In vivo behaviour of hydroxyapatite coatings on titanium implants: A …, https://www.researchgate.net/publication/11338183_In_vivo_behaviour_of_hydroxyapatite_coatings_on_titanium_implants_A_quantitative_study_in_the_rabbit

Customized Therapeutic Surface Coatings for Dental Implants – MDPI, https://www.mdpi.com/2079-6412/10/6/568

Effects of Photobiomodulation in Association with Biomaterials on the Process of Guided Bone Regeneration: An Integrative Review – MDPI, https://www.mdpi.com/2571-6131/8/3/94