Viêm nha chu là bệnh lý răng miệng nguy hiểm nhưng nhiều người lại mang tâm lý chủ quan thường bỏ qua những dấu hiệu ban đầu khiến bệnh chuyển biến nghiêm trọng hơn. Vậy nguyên nhân gây bệnh viêm nha chu là gì? Cách điều trị như thế nào? Và làm sao để phòng ngừa hiệu quả?
Mục Lục
Viêm nha chu là bệnh gì?
Viêm nha chu là tình trạng mà các tổ chức quanh răng (xương ổ răng, dây chằng nha chu, nướu) bị viêm nhiễm, mất đi sự liên kết chặt chẽ với chân răng.
Thông thường, răng được cố định vững chắc trên cung hàm nhờ vào xương ổ răng cùng hệ thống dây chằng nha chu. Tuy nhiên, khi các tổ chức này bị tổn thương sẽ khiến răng lung lay, gãy rụng.
Bệnh lý viêm nha chu xuất phát từ vi khuẩn. Chúng tấn công vào nướu khiến vị trí tiếp giáp giữa răng và nướu có những khoảng hở lớn nhỏ khác nhau. Đây là môi trường lý tưởng để mảng bám tích tụ và vi khuẩn tiếp tục phát triển đến khu vực bên dưới mô nha chu, gây nên tình trạng sưng đỏ, đau nhức kéo dài.
Nguyên nhân gây viêm nha chu
Nguyên nhân gây bệnh viêm nha chu có rất nhiều. Tuy nhiên phổ biến nhất chính là do thói quen sinh hoạt và chăm sóc răng miệng của mỗi người.
Vệ sinh răng miệng không đúng: Lười chải răng hoặc chải răng không đúng cách khiến mảng bám tích tụ tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển gây sưng nướu, chảy máu chân răng.
Không khám răng định kỳ: Đây là một trong những nguyên nhân mà rất nhiều người gặp phải. Những bệnh lý và tổn thương ở các tổ chức quanh răng nếu không được can thiệp điều trị sớm sẽ rất dễ gây ra tình trạng viêm nhiễm lan rộng.
Bên cạnh đó, còn có một số yếu tố làm tăng nguy cơ gây bệnh viêm nha chu như:
Thói quen hút thuốc lá: Người thường xuyên hút thuốc lá sẽ dễ bám cao răng hơn. Cao răng tích tụ ngày càng nhiều không những gây viêm nướu mà còn giảm thẩm mỹ nghiêm trọng.
Sử dụng tăm nhọn: Thói quen dùng tăm nhọn xỉa răng sẽ gây hở răng, nướu bị tổn thương, vi khuẩn tích tụ gây ra tình trạng viêm nhiễm.
Rối loạn nội tiết tố: Phụ nữ trong thời kỳ mang thai có sự thay đổi rất lớn về hormone, suy giảm nội tiết tố. Lúc này, hệ miễn dịch hoạt động kém, dễ dàng bị vi khuẩn răng miệng tấn công và gây bệnh.
Tác dụng phụ của một số loại thuốc: Khi sử dụng thuốc giãn mạch, thuốc điều trị tăng huyết áp, thuốc ức chế miễn dịch,… có khả năng khiến nướu răng bị sưng viêm.
Ngoài ra, những người mắc các bệnh lý như bạch cầu, tiểu đường,… cũng có nguy cơ bị viêm nha chu cao hơn so với người bình thường có sức khỏe tốt.
Phân loại bệnh viêm nha chu
Thông thường, bệnh viêm nha chu được phân loại thành 3 dạng chính:
Viêm nha chu mãn tính: Bệnh xảy ra do sự tích tụ mảng bám cao răng trong thời gian dài nhưng không được điều trị khiến nướu và xương ổ răng bị phá hủy, gây gãy rụng răng. Viêm nha chu mãn tính phổ biến ở người lớn và một số ít ở trẻ em.
Viêm nha chu tấn công: Dạng viêm nhiễm này có thể xuất hiện từ thời thơ ấu hoặc ở giai đoạn đầu của tuổi trưởng thành. Ở viêm nha chu tấn công, bệnh tiến triển rất nhanh, nếu quá trình điều trị không triệt để sẽ khiến xương ổ răng mất đi nhanh chóng.
Viêm nha chu hoại tử: Đây là dạng bệnh lý xảy ra phổ biến ở người có hệ thống miễn dịch kém, hoạt động không hiệu quả như người bị suy dinh dưỡng, nhiễm HIV hoặc đang trong giai đoạn điều trị ung thư,…
Đặc trưng của dạng viêm nha chu hoại tử là phần mô nướu bị phá hủy nghiêm trọng, hệ thống dây chằng nha chu và xương ổ răng không nhận được nguồn máu cần thiết gây nhiễm trùng nặng.
Các giai đoạn của bệnh nha chu
Tương tự như nhiều bệnh lý răng miệng khác, bệnh viêm nha chu cũng tiến triển qua từng giai đoạn từ mức độ nhẹ đến nghiêm trọng. Theo đó, bệnh diễn ra theo 4 giai đoạn:
Giai đoạn 1: Còn gọi là giai đoạn hình thành nên mảng bám. Quá trình ăn uống hằng ngày khiến vụn thức ăn thừa và vi khuẩn tích tụ tại kẽ răng, đường viền nướu. Những mảng bám này bị vôi hóa bởi hợp chất muối có trong nước bọt sẽ hình thành cao răng, bám cứng chắc vào bề mặt răng và nướu.
Giai đoạn 2: Bắt đầu tình trạng viêm nhiễm. Theo thời gian, vôi răng nếu không được loại bỏ sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển khiến nướu bị kích thích, sưng đỏ và rất dễ xảy ra tình trạng chảy máu chân răng.
Giai đoạn 3: Xuất hiện túi nha chu. Biểu hiện rõ ràng nhất của viêm nha chu ở giai đoạn này là hình thành những túi nha chu ở khu vực mô nướu, bên trong chứa nhiều vi khuẩn và mủ. Thông thường giai đoạn này mức độ hôi miệng trở nên rất nghiêm trọng.
Giai đoạn 4: Ổ xương răng bị phá hủy. Khi nồng độ vi khuẩn phát triển đến mức cực đại sẽ phá vỡ cấu trúc xương ổ răng và hệ thống dây chằng nha chu. Lúc này nướu bị tụt xuống rõ rệt, chân răng lộ ra bên ngoài, răng trở nên nhạy cảm, lung lay và dễ gãy rụng.
Các triệu chứng nhận biết viêm nha chu
Một trong những vấn đề khiến bệnh nha chu trở nên nguy hiểm chính là không có dấu hiệu, biểu hiện rõ ràng trong thời gian dài khiến nhiều người chủ quan, lơ là. Đến khi bệnh tiến triển nặng hơn, nướu tụt xuống và xương hàm tiêu đi thì lúc này, việc điều trị sẽ khó khăn, mất nhiều thời gian và chi phí hơn.
Giai đoạn đầu của bệnh viêm nha chu, người bệnh thường có những biểu hiện như:
- Quanh chân răng và kẽ răng tích tụ nhiều mảng bám cao răng
- Hơi thở có mùi hôi khó chịu
- Phần mô nướu hay bị đau nhức, sưng phồng và dễ chảy máu
Khi bệnh viêm nha chu chuyển biến nặng hơn, những triệu chứng trở nên rõ ràng và cụ thể hơn:
- Cảm giác đau nhức ở vùng lợi thường xuyên hơn
- Hình thành túi mủ ở khu vực quanh chân răng và nướu
- Nướu tụt xuống, chân răng lộ ra ngoài khiến chiếc răng dài hơn
- Răng lung lay và dễ gãy rụng
Các biến chứng có thể gây ra khi bị viêm nha chu
Trên thực tế, bệnh viêm nha chu không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng mà còn tác động xấu đến sức khỏe toàn thân và để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng:
Đau buốt kéo dài: Cơn đau nướu răng kéo dài âm ỉ sẽ tác động trực tiếp đến dây thần kinh, từ đó sinh ra những cơn đau đầu khó chịu. Nướu răng sưng to còn khiến việc ăn uống trở nên khó khăn hơn, làm suy giảm chất lượng cuộc sống.
Hơi thở có mùi hôi: Tình trạng nhiễm khuẩn kéo dài sẽ khiến hơi thở có mùi. Nghiêm trọng hơn, khi bệnh tiến triển ở mức độ nặng hơn, hơi thở còn kèm theo mùi hôi tanh do mủ và máu tích tụ ở vùng viêm. Điều này làm người bệnh tự ti và gặp nhiều trở ngại trong giao tiếp hằng ngày.
Tiêu xương, gãy rụng răng: Nếu không được điều trị kịp thời, mô nướu sẽ bị tổn thương nặng nề và tách dần ra khỏi chân răng, toàn bộ cấu trúc răng cũng như các mô nâng đỡ khác dần bị phá hủy, xương hàm tiêu dần đi khiến răng không còn được giữ vững chắc trên cung hàm, rất dễ gãy rụng.
Gây bệnh tim mạch: Theo nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa viêm nha chu với các bệnh lý về tim mạch. Theo đó, vi khuẩn trong mô nha chu sẽ di chuyển theo dòng máu và gây nên các tác động xấu đến tim mạch.
Ngoài ra, viêm nha chu còn có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe toàn thân như nhiễm khuẩn huyết, đau nhức vùng thái dương, các bệnh liên quan đến hô hấp,… Đặc biệt, với phụ nữ mang thai khi bị viêm nha chu sẽ tăng nguy cơ sinh non, con sinh thiếu tháng, nhẹ cân,…
Các phương pháp điều trị viêm nha chu
Mặc dù viêm nha chu là bệnh lý nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu điều trị kịp thời và lựa chọn phương pháp phù hợp.
Điều trị viêm nha chu tại nhà
Bài thuốc từ gừng tươi: Gừng tươi có khả năng kháng viêm và giảm đau hiệu quả. Đây là nguyên liệu cực kỳ phổ biến trong cuộc sống hằng ngày. Người bệnh có thể dùng gừng nấu nước uống hoặc súc miệng hằng ngày.
Hỗn hợp muối và chanh tươi: Trong chanh chứa hàm lượng lớn vitamin C giúp chống viêm hiệu quả. Nguyên liệu này khi kết hợp với muối sẽ cho khả năng diệt khuẩn tối ưu.
Lấy 1 muỗng cà phê muối khuấy đều trong 1 ly nước ấm cùng 2 muỗng nước cốt chanh, đem hỗn hợp súc miệng hằng ngày.
Điều trị bằng baking soda: Baking soda có tác dụng trung hòa axit trong khoang miệng, ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn. Người bệnh có thể sử dụng baking soda để đánh răng.
Dùng quả việt quất: Chiết xuất polyphenol có trong quả việt quất giúp kháng khuẩn tự nhiên. Việc thường xuyên bổ sung loại quả này trong thực đơn hằng ngày sẽ giúp hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả.
Sử dụng mật ong: Thành phần dưỡng chất bên trong mật ong khi tiếp xúc với vùng nướu bị viêm nhiễm sẽ ức chế hoạt động của vi khuẩn gây hại, ngăn ngừa bệnh tiến triển và hỗ trợ lành thương nhanh. Người bệnh có thể dùng mật ong bôi trực tiếp vào vùng lợi bị viêm hoặc khuấy nước ấm uống.
Lưu ý, những phương pháp điều trị viêm nha chu tại nhà bằng nguyên liệu từ thiên nhiên chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị viêm nhiễm ở mức độ nhẹ, chưa tổn thương đến mô răng. Mặt khác, phương pháp này cũng không thể điều trị dứt điểm tình trạng bệnh mà phải cần đến sự can thiệp của các giải pháp nha khoa chuyên sâu.
Điều trị viêm nha chu tại nha khoa
Điều trị khẩn cấp
Phương pháp này được thực hiện khi bệnh nhân xuất hiện khối áp xe ở vùng nướu. Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định cho bệnh nhân dùng thuốc kháng sinh, chống viêm.
Lưu ý, khi dùng thuốc, ổ mủ sẽ tạm thời khỏi nhưng vẫn còn tồn tại và chắc chắn sẽ tái diễn theo chu kỳ. Do đó, bệnh nhân không được chủ quan mà cần phải tiếp tục đến nha khoa để bác sĩ theo dõi và có những chỉ định phù hợp giúp điều trị triệt để.
Điều trị không phẫu thuật
Với trường hợp bệnh viêm nha chu ở mức độ nhẹ, bệnh nhân sẽ được chỉ định một số thủ thuật điều trị không xâm lấn như:
- Bôi thuốc sát khuẩn, chống viêm vùng nướu bị sưng
- Thực hiện cạo vôi răng cho người bệnh
- Kiểm tra và thay thế những miếng trám bị hở hoặc phục hình không đúng kỹ thuật
- Cố định với những chiếc răng bị lung lay nhưng còn giữ được
- Nhổ răng đối với những răng hư hỏng nghiêm trọng, không thể giữ lại
Điều trị phẫu thuật
Điều trị phẫu thuật bệnh nha chu chỉ được thực hiện khi những phương pháp can thiệp khác không mang lại hiệu quả:
Phẫu thuật bỏ túi nha: Làm giảm kích thước, độ sâu của túi nha chu để thuận lợi cho việc vệ sinh, làm sạch mảng bám vi khuẩn.
Phẫu thuật tái tạo: Túi nha chu hình thành khi xương và mô nha chu bị phá hủy. Vì vậy mà khi các túi nha chu càng sâu sẽ phá hủy thêm nhiều xương. Sau khi thực hiện phẫu thuật, xương và mô nha chu sẽ được tái tạo.
Phẫu thuật ghép mô mềm: Được thực hiện khi tình trạng viêm nha chu nghiêm trọng làm tụt lợi và lộ chân răng. Việc phẫu thuật ghép mô mềm sẽ hạn chế tình trạng tụt lợi và phục hồi các tổ chức xung quanh răng. Kỹ thuật ghép mô mềm có thể được thực hiện ở một hoặc nhiều răng giúp thẩm mỹ được cải thiện đáng kể.
Điều trị duy trì bệnh viêm nha chu
Sau khi đã áp dụng các phương pháp điều trị và khỏi bệnh, bệnh nhân vẫn cần được theo dõi, kiểm tra định kỳ tại nha khoa nhằm kiểm soát, ngăn ngừa bệnh có thể tái phát.
Cách phòng tránh bệnh viêm nha chu
Bệnh viêm nha chu hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu bạn xây dựng thói quen ăn uống lành mạnh, vệ sinh răng miệng khoa học.
Vệ sinh răng miệng sạch sẽ: Mỗi ngày cần đánh răng ít nhất 2 lần bằng bàn chải lông mềm và kem đánh răng chứa Fluor. Kết hợp súc miệng bằng nước muối hoặc nước súc miệng chuyên dụng. Sử dụng máy tăm nước hoặc chỉ nha khoa để làm sạch mảng bám, vụn thức ăn thừa.
Khám răng định kỳ: Thực hiện khám răng và cạo vôi răng định kỳ 3 – 6 tháng/lần tại nha khoa là vô cùng quan trọng để kiểm soát sức khỏe răng miệng tốt hơn.
Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý: Tăng cường bổ sung những thực phẩm giàu vitamin, chất xơ, canxi và khoáng chất có lợi cho răng. Đồng thời hãy hạn chế những thực phẩm chứa nhiều đường và tinh bột để tránh mảng bám hình thành nhanh hơn.
Từ bỏ những thói quen không tốt: Thường xuyên uống nhiều rượu bia, hút thuốc lá sẽ làm tăng nguy cơ viêm nha chu. Do đó hãy từ bỏ những thói quen xấu này.
Hy vọng qua những thông tin trên bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn mức độ nghiêm trọng của bệnh viêm nha chu, từ đó có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
Nếu còn thắc mắc nào khác liên quan đến viêm nha chu, vui lòng liên hệ vào số hotline 0972 411 411 hoặc đến trực tiếp tại nha khoa Đông Nam để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và tư vấn hoàn toàn miễn phí.
Xem thêm nha chu viêm nướu:
- Giá cạo vôi răng và đánh bóng hiện nay là bao nhiêu?
- Cách cạo vôi răng tại nhà bằng nguyên liệu tự nhiên
- Vôi răng là gì? Tác hại và phòng ngừa
- 12 cách trị sưng nướu răng dân gian hiệu quả
- Nổi đẹn ở nướu răng
- Sưng nướu ở răng khôn
- Chân răng mổi mụn mủ
- Sưng lợi ở răng hàm điều trị như thế nào?
- Bị sưng nướu và có mủ thì phải làm sao
Xem thêm bệnh răng miệng: