Các thông tin cần biết về dây cung chỉnh nha

Nhiều người đang gặp phải tình trạng răng không đều, ảnh hưởng đến nụ cười và tự tin trong giao tiếp. Niềng răng là giải pháp hiệu quả giúp cải thiện tình trạng này, trong đó dây cung chỉnh nha đóng vai trò quan trọng. Đây là khí cụ chính kết hợp với mắc cài để tạo lực kéo, di chuyển răng về đúng vị trí mong muốn. Để có quá trình niềng răng hiệu quả, bạn cần tìm hiểu kỹ về dây cung niềng răng và vai trò của nó.

I. Dây cung niềng răng là gì?

Dây cung niềng răng là một loại dây mảnh và dài, được gắn cố định vào mắc cài trên răng. Chúng tạo ra lực kéo cần thiết để di chuyển răng theo kế hoạch điều trị của bác sĩ.

Dây cung có thể có hình dạng tròn, vuông hoặc chữ nhật, được chế tạo từ nhiều loại hợp kim khác nhau, với nhiều kích thước phù hợp. Bác sĩ sẽ gắn dây cung vào mắc cài theo hai cách chính:

1. Mắc cài truyền thống: Dây cung được cố định vào mắc cài bằng dây thun, giữ cho dây cung không bị tuột ra ngoài.
2. Mắc cài tự buộc: Dây cung trượt tự do trong rãnh của mắc cài, giúp giảm ma sát và tạo cảm giác thoải mái hơn cho người sử dụng.

Trong suốt quá trình điều trị, bác sĩ sẽ điều chỉnh lực kéo của dây cung, thường là mỗi tháng một lần, để đảm bảo tiến trình điều trị diễn ra thuận lợi.

II. Các loại dây cung niềng răng

Dây cung niềng răng được phân loại chủ yếu dựa trên chất liệu chế tạo. Dưới đây là những loại dây cung phổ biến:

1. Dây cung hợp kim kim loại quý

• Xuất hiện: Từ năm 1887 do Edward Angle phát minh.
• Thành phần: Vàng (55 – 65%), bạch kim (5 – 10%), palladium (5 – 10%), đồng (11 – 18%), niken (1 – 2%).
• Ưu điểm: Chống ăn mòn tốt, độ dẻo và đàn hồi cao, giúp quá trình di chuyển răng diễn ra mượt mà.
• Nhược điểm: Giá thành cao, ít được sử dụng trong các ca điều trị đơn giản.

2. Dây cung Stainless Steel (thép không gỉ)

• Ra đời: Năm 1929, nhanh chóng thay thế cho dây cung kim loại quý.
• Thành phần: Chromium (17 – 25%), niken (8 – 25%), carbon (1 – 2%).
• Ưu điểm: Giá thành rẻ hơn, độ cứng tốt, chống ăn mòn hiệu quả.
• Các loại dây cung Stainless Steel:
  1. Dây 6 sợi: Độ dẻo tốt, chịu lực uốn cao, thường dùng trong giai đoạn đầu của niềng răng.
  2. Dây 3 sợi twist: Hình thành hàm cố định, giúp điều chỉnh răng sớm và hiệu quả.
  3. Dây nhiều sợi: Hoạt động linh hoạt, giảm tổn thương răng trong quá trình điều trị.

3. Dây cung Cobalt – Chromium

• Xuất hiện: Từ năm 1950.
• Thành phần: Coban (40%), crom (20%), sắt (16%), niken (15%).
• Ưu điểm: Lực kéo mạnh, giúp điều chỉnh răng nhanh chóng.
• Nhược điểm: Độ cứng thấp, ít được sử dụng trong các trường hợp phức tạp.

4. Dây cung Niken – Titan (Niti)

• Được phát minh: Năm 1960 bởi William F. Buehler.
• Thành phần: Niken (55%) và titan (45%).
• Ưu điểm: Độ dẻo và đàn hồi cao, giúp răng di chuyển một cách linh hoạt và thoải mái, giảm đau trong quá trình niềng.

5. Dây cung Titan – Beta (TMA)

• Thành phần: Titan (79%), molypden (11%), zirconium (6%), tin (4%).
• Ưu điểm: Có thể điều chỉnh chiều dài linh hoạt, hiệu quả trong việc tạo lực kéo vừa đủ để di chuyển răng.

6. Dây cung niềng sứ

• Cấu tạo: Lõi thép không gỉ, phủ sứ bên ngoài.
• Ưu điểm: Thẩm mỹ cao, lành tính với mô mềm trong miệng, rất phù hợp với những ai chú trọng đến tính thẩm mỹ trong niềng răng.
• Nhược điểm: Độ bền không cao bằng các loại dây cung khác, dễ bị nứt vỡ nếu chịu lực mạnh.

7. Dây cung vuông (tiết diện)

• Mục đích sử dụng: Được sử dụng trong giai đoạn đóng khoảng, chỉnh khớp cắn và duy trì.
• Đặc điểm: Có nhiều kích thước khác nhau phù hợp với từng trường hợp điều trị, giúp tạo ra lực kéo chính xác và hiệu quả hơn.

III. Kích thước và vai trò của dây cung trong từng giai đoạn niềng răng

Kích thước dây cung rất quan trọng trong việc điều chỉnh răng trong quá trình niềng. Mỗi giai đoạn điều trị yêu cầu kích thước dây cung khác nhau để tối ưu hiệu quả và sự thoải mái. Dưới đây là các giai đoạn niềng răng và kích thước dây cung tương ứng:

1. Giai đoạn san đều răng: Sử dụng dây cung có kích thước 0.014 – 0.016. Trong giai đoạn này, dây cung có độ đàn hồi cao và lực kéo nhẹ nhàng, giúp căn chỉnh răng đều trên cung hàm.
2. Giai đoạn đóng khoảng: Sử dụng dây có kích thước 0.019 x 0.025 & 0.016 x 0.025. Ở giai đoạn này, dây cung giúp điều chỉnh răng phía trước, sự chênh lệch giữa hai hàm, và mở rộng không gian răng.
3. Giai đoạn chỉnh khớp cắn và duy trì: Sử dụng dây cung kích thước 0.019 x 0.025. Vai trò của dây cung trong giai đoạn này là điều chỉnh khớp cắn, duy trì kết quả niềng răng đạt được.

IV. Quá trình đeo dây cung niềng răng

Quá trình đeo dây cung diễn ra như sau:

1. Thời kỳ đầu

Trong giai đoạn đầu, bác sĩ gắn dây cung vào rãnh của mắc cài để sắp xếp các răng trên cung hàm. Dây cung có thể được cố định bằng dây thun (đối với mắc cài truyền thống) hoặc tự do trượt (đối với mắc cài tự buộc). Lực kéo từ dây cung giúp di chuyển và điều chỉnh vị trí các răng một cách nhẹ nhàng.

2. Sau 1 – 2 tháng chỉnh nha

Sau 1-2 tháng, bác sĩ chuyển sang sử dụng dây cung hình vuông hoặc chữ nhật, tạo lực kéo mạnh hơn, giúp răng trở nên thẳng và khít hơn. Việc thay đổi dây cung hỗ trợ điều chỉnh chính xác vị trí răng và cải thiện sự cân đối của cung hàm.

3. Tái khám

Bệnh nhân cần tái khám khoảng một tháng một lần để:

• Thay dây cung: Bác sĩ kiểm tra và thay thế dây cung nếu cần.
• Điều chỉnh lực kéo: Bác sĩ điều chỉnh dây cung để đảm bảo quá trình điều trị diễn ra hiệu quả.

Việc tái khám định kỳ giúp theo dõi tiến độ và đảm bảo bệnh nhân luôn thoải mái trong suốt quá trình niềng răng.

V. Câu hỏi thường gặp

1. Thời gian đeo dây cung niềng răng mất bao lâu?

• Thời gian này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như độ tuổi, phương pháp niềng và tình trạng răng hiện tại.
• Thông thường, niềng răng không nhổ răng sẽ mất từ 12 – 18 tháng, trong khi niềng răng cần nhổ răng có thể kéo dài đến 24 tháng. Các trường hợp phức tạp có thể kéo dài tới 36 tháng.

2. Đeo dây cung niềng răng có đau không?

Việc đeo dây cung có thể gây ê buốt và khó chịu sau khi gắn mắc cài hoặc thay dây cung. Tuy nhiên, cảm giác này sẽ giảm dần và biến mất sau vài ngày.

3. Dây cung bị lỏng, tuột phải làm sao?

Sử dụng sáp nha khoa để cố định tạm thời dây cung bị lỏng. Bạn cũng cần liên hệ với bác sĩ để được xử lý kịp thời.

4. Dây cung niềng răng đâm vào má phải làm sao?

Nếu dây cung đâm vào má, bạn có thể sử dụng sáp nha khoa để bảo vệ má khỏi tổn thương. Nên đến nha khoa để bác sĩ kiểm tra và xử lý.

5. Dây cung niềng răng bị đứt phải làm sao?

Nếu dây cung bị đứt, hãy đến ngay nha khoa để bác sĩ kiểm tra và thay dây cung mới.

6. Nuốt dây cung có sao không?

Nuốt dây cung rất nguy hiểm, có thể gây tổn thương đường tiêu hóa. Bạn cần đến ngay cơ sở y tế để được xử lý kịp thời.

Dây cung niềng răng đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh và giữ cho răng ở vị trí đúng trong quá trình niềng răng. Để đảm bảo quá trình niềng răng diễn ra an toàn và hiệu quả, bạn nên lựa chọn cơ sở nha khoa uy tín và bác sĩ có chuyên môn. Điều này sẽ giúp bạn có được kết quả niềng răng như mong muốn và đảm bảo sức khỏe răng miệng lâu dài.

Xem thêm niềng răng:

• Niềng răng bao nhiêu tiền?
• Nong hàm niềng răng
• Niềng răng bằng công nghệ mới hiện đại hiệu quả cao