Mất răng nhai: Nguyên nhân, hậu quả và các giải pháp khắc phục hiệu quả nhất

Tình trạng mất răng nhai ngày càng trở nên phổ biến, không chỉ ở người lớn tuổi mà cả những người trẻ tuổi. Điều này không chỉ ảnh hưởng khuôn mặt mà còn gây trực tiếp đến sức khỏe tổng thể. Bài viết lần này, Nha khoa Đông Nam sẽ đi sâu vào tìm hiểu nguyên nhân, hậu quả và các giải pháp khắc phục hiệu quả cho tình trạng mất răng nhai, giúp bạn hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc bảo vệ răng miệng và chủ động tìm kiếm giải pháp kịp thời.

I. Nguyên nhân gây mất răng ở người lớn

Tình trạng mất Răng nhai ở người lớn có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, không chỉ do tuổi tác mà còn từ các yếu tố sinh hoạt và bệnh lý:

1. Bệnh lý răng miệng

• Sâu răng: Đây là nguyên nhân hàng đầu gây mất răng. Vi khuẩn từ mảng sẽ phá hủy dần dần men răng, ngà răng. Nếu không được điều trị kịp thời, sẽ tiến triển thành viêm tủy, hoại tử tủy và nhiễm trùng cuối cùng dẫn đến việc phải nhổ bỏ.
• Viêm tủy: Khi răng viêm tủy không được điều trị sẽ lan rộng ra vùng quanh chóp răng, phá hủy toàn bộ phần thân, chân răng và xương ổ răng, khiến răng trở nên lung lay và rụng sớm.
• Viêm nha chu: Là tình trạng viêm nhiễm kéo dài các mô nâng đỡ răng bao gồm nướu, xương ổ răng, dây chằng nha chu,….cuối cùng dẫn tới lung lay gây mất răng.

2. Các tổn thương gây mất mô cứng của răng

• Mòn răng: Xảy ra do lệch khớp cắn, thói quen nghiến răng, chải răng sai cách hay tiếp xúc với vật quá cứng thường xuyên.
• Mòn hóa học: Hậu quả của việc răng tiếp xúc lâu dài với các chất có tính axit cao trong dạ dày do trào ngược dạ dày thực quản, nôn ói thường xuyên, hoặc do tiêu thụ quá nhiều thực phẩm, đồ uống có tính axit (nước ngọt có gas, trái cây chua).
• Tiêu chân răng hoặc tiêu cổ răng: Đây là tình trạng mô răng ở vùng chân răng hoặc cổ răng bị tiêu hủy dần. Nguyên nhân có thể do bệnh lý, sang chấn khớp cắn hoặc quá trình chỉnh nha không đúng cách.

3. Răng số 8 (răng khôn) mọc lệch

Răng khôn mọc lệch hoặc mọc ngầm có thể chèn ép, gây tổn thương răng số 7 bên cạnh, thậm chí làm hỏng chân răng buộc phải nhổ bỏ.

4. Tuổi tác và lão hóa tự nhiên

Quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể làm giảm độ chắc chắn của xương hàm và mô nướu, làm giảm sức đề kháng của răng, dẫn đến lão hóa và khiến răng không còn chắc khỏe, dễ bị lung lay và rụng.

5. Các thói quen sinh hoạt không tốt

• Vệ sinh răng miệng không đúng cách tạo khiến các bệnh lý răng miệng như sâu răng, viêm nướu, viêm nha chu phát triển mạnh mẽ. Nếu không được điều trị kịp thời, những bệnh lý này dễ dẫn đến mất răng.
• Thường xuyên tiêu thụ các loại thức ăn chứa nhiều axit, hoặc ăn uống không đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu như canxi, vitamin D và K có thể làm xương hàm và răng suy yếu.
• Thói quen xấu: Hút thuốc lá, nghiến răng khi ngủ khi ngủ kéo dài cắn đồ vật cứng như bút, đá viên, hoặc dùng răng để mở nắp chai có thể gây gãy, vỡ răng đột ngột.
• Không khám răng định kỳ, vôi răng không được loại bỏ sẽ gây viêm nướu và dần dần phá hủy các mô nâng đỡ răng, dẫn đến tụt nướu, tiêu xương ổ răng.

6. Di truyền bẩm sinh

Một số người có thể sinh ra đã không có răng ở một số vị trí (thiểu sản răng) hoặc toàn bộ hàm răng do yếu tố di truyền.

7. Mắc các bệnh lý liên quan

Những người mắc các bệnh lý như: U nang xương hàm, ung thư xương hàm có thể gây phá hủy xương và răng, đôi khi phải nhổ răng để điều trị triệt để. Hoặc các bệnh lý mãn tính như tiểu đường, loãng xương, bệnh tim mạch,… đều có thể ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng, làm răng yếu hơn và dễ rụng hơn so với người bình thường.

Tham khảo: Răng bị nghiêng vào vùng mất răng thì có cấy Implant được không?

II. Hậu quả khôn lường do mất răng gây ra

Mất răng, đặc biệt là mất răng nhai, gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng không thể phục hồi nếu không can thiệp sớm:

1. Suy giảm chức năng răng gây ảnh hưởng hệ tiêu hóa

Khi mất răng, đặc biệt là các răng hàm, khoảng trống tạo ra làm giảm đáng kể diện tích tiếp xúc khi nhai và lực nhai cũng yếu đi. Điều này gây khó khăn trong việc cắn xé, nghiền nhỏ thức ăn ảnh hưởng dạ dày, đường ruột.

Do ăn uống khó khăn, đau khi nhai và hấp thu kém, người bệnh thường có xu hướng chán ăn. Tình trạng này kéo dài dẫn đến sụt cân, mệt mỏi và suy nhược cơ thể, đặc biệt nghiêm trọng ở người trung niên và cao tuổi, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe tổng thể.

2. Tiêu xương hàm và lão hóa sớm

Tiêu xương hàm là hậu quả nghiêm trọng nhất của mất răng, xương hàm tại vị trí răng mất bị hóp vào làm má hóp lại, da mặt nhăn nheo, chảy xệ, xuất hiện nhiều nếp nhăn sâu quanh vùng miệng, khóe mắt, thay đổi cấu trúc khuôn mặt và trông già trước tuổi.

3. Xô lệch răng, sai khớp cắn

Khi mất răng, khoảng trống tạo ra khiến các răng bên cạnh vị trí răng mất mất đi điểm tựa và có xu hướng dịch chuyển, nghiêng dần về phía khoảng trống đó tạo ra các khoảng trống mới giữa các răng khác, làm răng bị thưa và dễ mắc kẹt thức ăn.

Ngoài ra, răng ở hàm đối diện vị trí răng mất không còn được nâng đỡ và đối trọng chúng dần dần sẽ trồi lên hoặc tụt xuống quá mức gây sai lệch toàn bộ khớp cắn tự nhiên, dẫn đến đau nhức khi ăn nhai và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng ăn nhai về lâu về dài.

Đặc biệt khả năng lệch khớp cắn nặng hơn và có thể dẫn đến liệt cơ hàm (do hoạt động cơ không cân xứng) và lệch mặt.

4. Gây rối loạn khớp thái dương hàm, đau đầu, đau vai gáy

Khi mất răng, đặc biệt là các răng hàm, lực nhai không còn được phân bố đều trên cả hai bên hàm, gây áp lực không đồng đều lên khớp thái dương hàm. Sự mất cân bằng này kéo dài sẽ gây rối loạn khớp thái dương hàm biểu hiện bằng các triệu chứng như đau khớp hàm, đau vùng thái dương gây ra tiếng kêu khớp khi há ngậm miệng và có thể lan tỏa gây đau đầu kinh niên, đau vai gáy, đau tai.

5. Nguy cơ mắc nhiều bệnh lý răng miệng khác

Khoảng trống răng mất do quá trình xô lệch răng tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn, mảng bám tích tụ, rất khó vệ sinh làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý như sâu răng, viêm nướu, nha chu,…phát sinh.

6. Ảnh hưởng đến phát âm và giao tiếp

Khoảng trống do mất răng ở vị trí răng cửa tạo ra sự thoát hơi nhiều khi nói chuyện, giảm hoặc mất tương quan giữa răng – môi – lưỡi gây khó khăn trong việc phát âm chuẩn xác đặc biệt là các âm gió dễ dẫn tới phát âm ngọng hoặc nói không tròn vành rõ chữ, gây khó khăn trong giao tiếp hàng ngày.

7. Ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tâm lý

Mất răng khiến nụ cười trở nên kém duyên, tự ti và cảm thấy mặc cảm về ngoại hình của mình. Điều này, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự tự tin trong công việc, học tập và cuộc sống xã hội.

Xem thêm: Mất răng lâu năm có trồng Implant được không?

III. Các giải pháp khắc phục hiệu quả và phòng ngừa mất răng

Hiện nay, có 3 kỹ thuật trồng răng giả được nhiều người lựa chọn, bao gồm: Hàm giả có thể tháo lắp, cầu răng sứ và cấy ghép răng Implant. Cụ thể như sau:

1. Hàm giả tháo lắp:

Hàm giả tháo lắp là kỹ thuật truyền thống, áp dụng cho người cao tuổi hoặc khách hàng bị mất răng lâu ngày, xương hàm yếu không đủ điều kiện cấy ghép Implant. Hàm giả tháo lắp bao gồm một nền hàm bằng nhựa hoặc kim loại, trên đó có gắn các răng giả đặt trực tiếp lên nướu.

Ưu điểm:

• Chi phí thấp.
• Thời gian thực hiện nhanh chóng.

Nhược điểm:

• Khả năng ăn nhai yếu khi nhai thức ăn cứng hoặc dai.
• Hàm dễ bị cong lệch, lỏng lẻo, hoặc dịch chuyển khi giao tiếp.
• Không ngăn được tình trạng tiêu xương hàm.
• Thẩm mỹ kém.
• Dễ bị mắc kẹt thức ăn gây hôi miệng và các bệnh lý răng miệng khác.
• Tuổi thọ ngắn.
• Gây teo nướu, đau nướu, và có thể gây tổn thương các răng còn lại nếu có.

2. Cầu răng sứ:

Đây là kỹ thuật trồng răng giả cố định, để thực hiện kỹ thuật làm cầu răng sứ bác sĩ sẽ mài nhỏ 2 răng thật khỏe mạnh kế cận vị trí răng mất để làm trụ, sau đó gắn một cầu răng sứ gồm ít nhất 3 răng sứ dính liền nhau lên trên các răng trụ đó, giúp khôi phục chức năng ăn nhai và thẩm mỹ.

Ưu điểm:

• Cải thiện thẩm mỹ và khả năng ăn nhai tương đối.
• Thời gian thực hiện nhanh chóng.

Nhược điểm:

• Chỉ áp dụng cho trường hợp mất 1 răng, 2 răng liền kề.
• Xâm lấn men răng thật phải mài cùi.
• Không ngăn được tình trạng tiêu xương hàm.
• Khó vệ sinh
• Tuổi thọ trung bình, cần phục hình lại nếu răng trụ bị yếu hoặc hư hại.

3. Trồng răng Implant:

Kỹ thuật trồng răng Implant là phương pháp phục hình răng bằng cách đặt một trụ Implant vào xương hàm, thay thế cho chân răng đã mất. Sau khi trụ Implant tích hợp vào xương, một mão răng sứ sẽ được gắn lên trên để tạo thành một chiếc răng hoàn chỉnh, giúp khôi phục chức năng ăn nhai và thẩm mỹ.

Ưu điểm:

• Áp dụng được cho mọi trường hợp mất răng.
• Phục hồi chức năng ăn nhai và thẩm mỹ hoàn hảo.
• Ngăn chặn tình trạng tiêu xương hàm.
• Không ảnh hưởng mài các răng lân cận.
• Vệ sinh răng dễ dàng.
• Tuổi thọ lâu dài.

Nhược điểm:

• Chi phí trồng cao.
• Thời gian điều trị kéo dài.
• Điều kiện cấy ghép cần theo chỉ định.

Xem thêm: Nhổ răng bao lâu thì bị tiêu xương?

4. Bảng so sánh chi tiết 3 phương pháp phục hình răng:

IV. Câu hỏi thường gặp về mất răng

1. Mất răng có niềng được không?

Có, mất răng vẫn có thể niềng răng chỉnh nha trong nhiều trường hợp, thậm chí việc nhổ răng để tạo khoảng trống là một phần của kế hoạch điều trị niềng răng.

2. Mất răng có cần ghép xương không?

Không phải tất cả các trường hợp mất răng đều cần ghép xương. Việc ghép xương chỉ cần thiết khi xương hàm tại vị trí mất răng bị tiêu biến quá nhiều, không đủ thể tích để cấy ghép Implant hoặc phục hình răng.

3. Mất răng lâu năm có trồng lại được không?

Mất răng lâu năm vẫn có thể trồng lại được, nhưng thường phức tạp hơn do xương hàm đã bị tiêu biến đáng kể. Có thể cần các thủ thuật hỗ trợ như ghép xương hoặc nâng xoang trước khi cấy ghép Implant.

4. Trồng răng Implant có biến chứng gì không?

Trồng răng Implant là một phẫu thuật an toàn, nhưng vẫn có thể có một số biến chứng nhỏ như sưng, đau nhẹ, chảy máu. Các biến chứng nghiêm trọng hơn có thể bao gồm nhiễm trùng, tổn thương thần kinh, hoặc Implant không tích hợp xương.

5. Có nên trồng răng Implant ngay sau khi nhổ răng không?

Trồng răng Implant ngay sau khi nhổ răng (Implant tức thì) là phương pháp tối ưu giúp rút ngắn thời gian điều trị. Tuy nhiên, nó chỉ áp dụng được cho những trường hợp đủ điều kiện về xương hàm và không có nhiễm trùng.

Có thể thấy mất răng nhai không chỉ là vấn đề thẩm mỹ mà còn là nguyên nhân dẫn đến hàng loạt hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe răng miệng và toàn thân, làm ảnh hưởng chất lượng cuộc sống. Các phương pháp như hàm giả tháo lắp, cầu răng sứ, hay đặc biệt là trồng răng Implant hiện đại, mang lại những lợi ích khác nhau. Lựa chọn tối ưu nhất thường là Implant nha khoa vì khả năng phục hồi chức năng và thẩm mỹ gần như răng thật, đồng thời là giải pháp duy nhất ngăn chặn tiêu xương hàm.

Đừng chủ quan với tình trạng mất răng. Hãy chủ động thăm khám nha khoa Đông Nam hoặc gọi đến hệ thống tổng đài 19007141 để được bác sĩ tư vấn chính xác và lấy lại hàm răng chắc khỏe cùng nụ cười tự tin.